Yüksek kan basıncı, yüksek kolesterol, atriyal fibrilasyon (AF) ve sigara, inmenin en önemli risk faktörleri
Türkiye’de yılda yaklaşık 200.000’e yakın inme vakası görülüyor, yani ortalama 3 dakikada bir kişi inme geçiriyor ve inme ülkemizdeki ölüm nedenleri arasında üçüncü sırada yer alıyor. 29 Ekim Dünya İnme Günü sebebiyle görüş belirten Prof. Dr. İbrahim Halil Kurt yüksek kan basıncı, yüksek kolesterol ve sigaranın inme riskini artıran en önemli faktörler olduğunu, ayrıca kalpte bir ritim bozukluğu olan ve yaşla birlikte görülme sıklığı artan atriyal fibrilasyonun da inmenin en önemli nedenlerinden biri olduğunu ve Türk halkının yaklaşık yarısının bu risk faktörlerinden en az birini taşıdığını vurguladı.
İnme (beyin felci), beyin atardamarlarının herhangi bir nedenle tıkanması sonucu bireyin hareket, his ve/veya algılama yetilerinin bir kısmını ani olarak kaybetmesi olarak tanımlanıyor. 29 Ekim Dünya İnme Günü sebebiyle görüş bildiren Sağlık Bilimleri Üniversitesi Adana Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Öğretim Üyesi, Avrupa Kardiyoloji Derneği Üyesi, Türk Kardiyoloji Derneği ve Avrupa Kardiyoloji Derneği Üyesi Prof. Dr. İbrahim Halil Kurt, risk faktörleri hakkında önemli bilgiler verdi: “Yaşlanma, cinsiyet, yüksek tansiyon, diyabet (şeker hastalığı), yüksek kolesterol düzeyi, aile hikayesi, hareketsiz yaşam tarzı, kilo fazlalığı, sigara kullanım gibi risk faktörleri kalp hastalığını hazırlayan başlıca etmenlerdir. İnme geçiren hastaların dörtte üçü 60 yaş civarındadır. İnme riski 60 yaş sonrasında her 10 yılda 2 kat daha artar. 55 yaş üzeri erkeklerde kadınlara göre daha yaygın görülür. Yaş ilerledikçe ötelenmiş risk nedeniyle inme oranı kadınlarda da artar. Daha önce geçirilmiş iskemik inme ve geçici inme sonrası tekrarlanma riski oldukça yüksektir.”
Yüksek kan basıncı, yüksek kolesterol, atriyal fibrilasyon ve sigara, inmenin en önemli risk faktörleri
Uzun süren ciddi sakatlıklara yol açması nedeniyle, inmenin oluşumunu engellemenin tedavisinden daha fazla önem arz ettiğini belirten Prof. Dr. İbrahim Halil Kurt şöyle devam etti: “Yüksek kan basıncı, yüksek kolesterol ve sigara inmenin en önemli risk faktörleridir. Bununla birlikte yaşla birlikte artan atriyal fibrilasyon riski inmenin en önemli nedenlerindendir. Sigara iskemik inme riskini %25 ila %50 oranında artırır. Sigarayı bırakanlarda ise inme riski beş yılda belirgin derecede azalır.” Sigaranın içerisinde 4.000’den fazla kimyasal bileşik bulunduğunu belirten Prof. Dr. Halil Kurt sigaranın etkileri konusunda şu bilgileri verdi: “Bu kimyasalların 60’ı kanserojendir. Nikotin bağımlılık yapıcı etkisi dışında miyokardiyal fibrozis riskinde de artışa yol açabilmektedir. Katran ve karbon monoksit kalp hastalığından sorumlu başlıca kimyasallardır. Sigara kalp hastalıklarının başlıca sebebidir. Sigara içenlerde kalp hastalığı riski, içmeyenlere göre 2 ila 5 kat fazladır. Sigara içenlerde içmeyenlere oranla atriyal fibrilasyon riski daha yüksektir. Sigarayı bırakanlarda ise bu oran azalmaktadır.”
Atriyal fibrilasyon, inme riskini artıran önemli bir etken
Prof. Dr. Halil Kurt şu bilgileri verdi: “Atriyal fibrilasyon erken ölüm ve kardiyovasküler hastalık için önemli bir risk faktörüdür. İnmelerin %80’inin nedeni iskemiktir ve iskemik olanların en sık nedeni de atriyal fibrilasyondur. Kardiyovasküler hastalık kaynaklı her üç ölümden birinin nedeni sigaradır ve sigara içenlerde miyokard enfarktüsü ve kardiyak ölüm riski, içmeyenlerden daha yüksektir.” European Journal of Preventive Cardiology dergisinin temmuz sayısında yayınlanan ve sigara ve atriyal fibrilasyon ilişkisine dair ilginç bilgiler içeren çalışmaya değinen Prof. Dr. İbrahim Halil Kurt, çalışmaya dair şunları söyledi: “Sigara içen ve daha önce sigara içmiş olan yarım milyon kişiyi kapsayan bu çalışmada sigara içenlerin atriyal fibrilasyon riskinde, hiç içmeyenlere oranla %32 oranında artış gözlenmiştir. Bu çalışmada ilginç olarak, içilen sigara sayısıyla atriyal fibrilasyon sıklığı arasındaki ilişki de araştırılmıştır. Günlük 10, 20, 30 tane sigara içimiyle, atriyal fibrilasyon sıklığında sırasıyla %17, %32 ve %45 artış gözlenmiştir. Ayrıca sigara içenlerde alkol alımı ve kötü beslenme de atriyal fibrilasyon riskini artırabilen diğer faktörlerden sayılabilir.”
İnme riskinin önlenmesinde yüksek kan basıncı, yüksek kolesterol, atriyal fibrilasyon gibi en önemil kardiyovasküler risk faktörlerini kontrol altında tutmak ve sigarayı bırakmak önemlidir.
