Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Kemal Ağbaht
DÖRT SORUDA DİYABET HASTALIĞI
Şeker hastasıyım, insülin iğnesine başladığım zaman bir daha bırakamaz mıyım?
– İnsülin, vücudumuzda pankreas isimli organımız tarafından üretilen ve kan şekerinin düzenlenmesinde temel görev alan bir hormondur. Bu hormonun yetersiz üretilmesi ya da istenen etkiyi yaratacak kadar üretilememesi durumunda, diğer hormon eksikliklerinde olduğu gibi, dışarıdan hormonun uygun bir dozda (ne eksik, ne de fazla) ikame edilmesi gerekir. Buna hormon yerine koyma tedavisi de denir. Bu genel bilgiden sonra, sorunun cevabına dönersek, altta yatan nedene bağlı olarak, yetersiz üretilen insülin hormonu, tedavinin seyriyle yeniden üretilebilir duruma gelirse, dışarıdan ikame edilen insülin hormonuna gerek kalmaz ve böylece insülin iğnesi kesilebilir. Ancak, pankreasın insülin üreten hücreleri tamamen tahribata uğramışsa insülin tedavisini kesmek mümkün değildir ve ömür boyu insülin tedavisine ihtiyaç vardır.
İnsülin üreten hücrelerin tahribata uğradığını herhangi bir testle anlamak mümkün müdür?
– Kısmen evet denebilir. Vücutta C-peptid isimli bir madde bu konuda bize kabaca fikir verebilir, ancak, bu testin bazen yanılabileceği ve bu sorunun bazen tek bir test ile değil, detaylı inceleme ve zaman içinde yanıtının verilebileceği akılda tutulmalıdır.
20 yıldır ben haplarla iyiydim. Ama şimdilerde şekerim 400 lerde seyrediyor. Halsiz, yorgun düşüyorum, ne kadar su içsem de hep susama hissim oluyor, istemsiz kilo kaybediyorum. Kendimi iyi ve dinç hissetmiyorum. Sebep ne olabilir?
– Tarif ettiğiniz tablo, vücutta insülin hormon yetersizliğinin tipik belirtileridir. Vücudunuzun insülin eksikliği gelişmiş olabilir. Doğrusu, diyabet hastalığının seyrinde bir süre sonra (genelde 15-20 yıl), bu, beklenebilecek bir durumdur. Eksik olan insülin hormon tedavisine bir an önce başlamamız sizi rahatlatacaktır.
Az yemek yiyorum, ama yemekten sonra şekerim çok yükseliyor, rahatsız oluyorum. Sebebi ne olabilir?
– Yemekler şeker yükselmesinin sadece bir nedenidir. Düzensiz ve uygun olmayan beslenme kan şekeri dengesizliği sebeplerinden biridir, evet. Başka sebepler de vardır. Örneğin hareketsiz yaşam, stresli ya da gergin yaşam, vücudun stres altında olması (enfeksiyon, akut hastalık gibi durumlar) kan şekeri yüksekliğinin diğer sebepleridir. Bunların dışında, vücutta insülin yetersiz üretimi de akılda tutulması gereken durumlardan biridir.
