Bebek Bezi Pişiği (Diaper Dermatitis)
Bebek bezi pişiği; derinin aşırı ıslanması, ıslanma sonrası yumuşamaması, idrar ve dışkı ile uzun teması, bez içerisindeki materyaller ve deriye sürten maddeler sonucunda ortaya çıkabilen, bir irritankontakt dermatit alt tipidir. Bebeğinizin diğer organ sistemleri nasıl gelişmeye devam ediyorsa cildi de aynı şekilde çevresel uyuma ve olgunlaşmaya devam eder. Yetişkinlerin cildi deri ceketse, bebeklerin cildi de ipek gömlektir. Ebevenylerin her zaman yaklaşımlarını buna göre yapmaları gerekir. Bebeğin cildinde kolayca pişik ve benzeri döküntüler oluşabilir.
Bebek Bezi Pişiği (Diaper Dermatitis) nedir?
Diaper dermatit veya diğer adıyla çocuk bezi dermatiti en yalın anlamıyla bebeklerde bez bağlanan nölgede oluşan döküntülerdir. Aslında kümülatif irritan kontak dermatittir.
Hafif olgularda bez bölgesinde kızarıklık şeklinde, daha ağır olgularda erode olmuş ve deri bütünlüğünün bozulduğu şekilde açık yaralar vardır. Genellikle karın orta bölgesi, kasıklar, genital bölge ve gluteal bölgede döküntüler görülür. Hafif olguda döküntüler 3-4 gün içinde kendiliğinden düzelir. Eğer döküntüler daha uzun sürerse durumun ciddiyeti açısından cildiye doktoru tarafından tedavi edilmesi gerektiği bilinmelidir.
Bebek bezi pişiğinin nedenleri nelerdir?
Bebek bezi pişiği bezin deri ile temas olduğu bölgeyle sınırlıdır. Bez bölgesinde artmış ıslaklık, deriyi fiziksel, kimyasal ve enzimatik mekanizmalara karşı daha savunmasız hale getirmektedir. Aşırı ıslanma sonrası derinin en üst tabakasında bulunan bir enzim aracılığıyla normalde deride bulunan bakterilerden amonyak serbest kalarak tahriş edici etkiye sebep olabilmektedir. Bir başka neden ise dışkıda bulunan enzimlerin idrar ile birleşerek derinin normal yapısını bozarak tahrişe neden olmasıdır. Epidermal bariyer adını verdiğimiz bu cildin koruyucu tabakası bozulduğunda ikincil enfeksiyon olarak bakteriyel ve fungal (mantar) enfeksiyonları sık görülür.
Bebek bezi pişiğine yol açan nedenleri genel olarak, aşağıdaki etmenlerden herhangi birinin ya da bir kaçının birlikte olabileceği şeklinde sınıflandırabiliriz:
· Aşırı nem ve sürtünmeye bağlı deride zedelenme
· Bez bölgesinde kullanılan yeni ürünlerin tahrişe neden olması
· İdrar ya da gaitanın uzun süre deri üzerinde kalması
· Bakteriyel veya mantar enfeksiyonları
· Beze karşı gelişen alerjik reaksiyonlar
· Yeni ek gıdaların tüketimine başlanması
· Deri hassasiyeti ve fiziksel irritasyonlar
· Antibiyotik benzeri ilaç kullanımı sayılabilir.
Şu durumlar diaper dermatit daha sık ortaya çıkar:
· Bebekler büyüdükçe (en sık 9-12 aylık bebeklerde görülür)
· Bebeklerin altı kuru ve temiz tutulmazsa
· Sık dışkılama yapan bebeklerde
· Ek gıdalara başlandığında
· İshale bağlı asidik dışkılama durumlarında
· Bebekler antibiyotik alıyorsa ya da anne sütü ile beslenen bebeklerin annesi antibiyotik alıyorsa
· Antibiyotik kullanan bebeklerde mantar kolonizasyonu gelişir. Mantarlar lokal direnci azalmış olan deriyi kılayca enfekte ederler.
Ayrıcı tanıda başka hastalıklarda düşünülmedir
Diaper dermatitin aşağıdaki durumlarla ayrıcı tanısı yapılmalıdır
· Kandita dermatiti,
· İrritan kontak dermatit,
· Perirektal streptokok enfeksiyonu,
· Seboreik dermatit,
· İnfantilinvers tip psoriazis,
· Acredermatitis enteropatica (çinko eksikliğine bağlı)
· Histiocytosis x (Letterer- Siwe hastalığı)
Ebeveynlere öneriler
· Bebeğinizin altını bezlemeden önce biraz hava almasını ve poposunun özgür kalmasını sağlayın.
· Bebeğiniz yıkandıktan veya altı temizlendikten sonra altının kuru olup olmadığını kontrol edin. Uzun süreli bir ıslaklık bez pişiğinin en önemli tetikleyicisi olan “neme” neden olur.
· Diaper dermatitin önlenmesi amacıyla bebekler altını kirlettikten sonra bezler olabildiğince çabuk değiştirmelidir.
· Bezler bebeklerin altına hava almayı engelleyecek kadar sıkı sarılmamalıdır. Eğer çok sıkı bağlanırsa, bebek altını kirlettiğinde dışkının deri ile daha fazla temas etmesine neden olacaktır.
· Tahriş etmemek için bebeklerin altı çok yumuşak biçimde silinmelidir.
· Her dışkılama sonrasında bebeklerin altını sabunlu su ile temizlemeye gerek yoktur. Anne sütü alan bebeklerin bazıları günde 8 defa gaita çıkarabilirler. Onun için, gaita yalnız su ile temizlenemediği durumlarda sabunlu su kullanılmalıdır.
· Bebekler aspire edebileceğinden deriye talk pudrası sürmekten kaçınılmalıdır.
· Piyasada bulunan değişik temizlik maddelerini kullanarak bebeğin altını aşırı biçimde temizlemeye çalışmak, derinin fazlaca kurumasına neden olabilir.
· Kokulu bez ve mendillerden kaçının. Teorik olarak çok güzel kokabilir ama kimyasallar bebeğinizin altını temizlerken aynı zamanda da cildini tahriş edebilir. Bunların yerine bebeğinizin hassas cildine uygun kokusuz mendil ve bezler kullanın. Ya da bebeğinizin altını sıcak sulu %100pamuklu el bezleri ile silin.
· İyi emicilik özelliği olan hazır çocuk bezlerinin kullanımı ile artık daha az diaper dermatit görülmektedir.
